Artikel 2.1.3 Wmo 2015 bepaalt dat de gemeenteraad een verordening moet opstellen. Op dit moment zie ik dat met man en macht wordt gewerkt aan concepten om deze tijdig in route te brengen. Voordat de gemeenteraad de verordening vaststelt vindt immers inspraak plaats én het college moet goedkeuring verlenen voordat de verordening wordt voorgedragen.
Juridische advisering
In een aantal gevallen werk ik daar aan mee door suggesties te doen, het concept op te stellen dan wel concepten te beoordelen. Waarop? Een verordening die recht doet aan de bedoeling van de wetgever in juridische zin. Dat is niet onbelangrijk. De verordening die nu wordt vastgesteld geldt immers voor de personen die onder het wettelijk overgangsrecht vallen en de nieuwe gevallen. Verder kan de verordening bepalen dat besluiten die zijn genomen onder de Wmo 2007 worden ingetrokken en indien nodig daar een andere maatwerkvoorziening voor in de plaats wordt gesteld. Kortom, niet onbelangrijk dat het een deugdelijk juridisch ‘document’ wordt.
Regels strijdig met maatwerk
Daar kan ik heel kort over zijn: nee! Zorg dat een goede balans wordt gevonden tussen de kenbaarheid voor burgers én voor de medewerkers die aanvragen moeten beoordelen die zoals gezegd recht doet aan het juridisch kader. Verder geldt – net als thans het geval is – dat een verordening geen imperatieve bepalingen mag bevatten. Wat mag wel? Beschrijf wat maatschappelijke ondersteuning in ieder geval is en begrens de aanspraken (passende bijdrage) waarbij ruimte wordt gelaten voor het college om in individuele gevallen anders te oordelen. Hiermee wordt een balans gevonden tussen de opdracht van de gemeenteraad en het college die een maatwerkvoorziening moet verlenen indien (…).
Inhoud van de verordening
Het is – in het algemeen – geen eenvoudige opdracht om een verordening op te stellen. Ik heb wel eens de indruk dat dit wordt onderschat. Een verordening is een algemeen verbindend voorschrift met normstellende regels.
De gemeenteraad is een democratische gelegitimeerd orgaan dat bepalend is bij de vaststelling van het lokale beleid en die ook de goede uitvoering van dat beleid controleert. De waarborgen hiertoe vinden hun basis in de Gemeentewet (TK 2013/14, 33 841, nr. 34 p. 39).
Het luistert nauw hoe bepalingen en/of voorwaarden (essentialia) in een verordening worden geformuleerd. Dat leren we uit de jurisprudentie (vergelijk daarvoor CRVB:2014:1145, RBGEL:2013:4390, RBDHA:2013:14943).
Verordening Wmo 2015
Naast het beleidsplan (art. 2.1.2 Wmo 2015) zal de gemeenteraad – mede met het oog op duidelijkheid voor de burger over de van de overheid te verwachten prestaties en de rechtszekerheid – bij verordening een aantal zaken moeten regelen die noodzakelijk zijn om de wet en het beleidsplan goed uit te voeren. Bij het verstrekken van een maatwerkvoorziening komt het op maatwerk aan. Het is daarom niet mogelijk of wenselijk dat in de verordening limitatief wordt geregeld welke maatwerkvoorzieningen zullen worden verstrekt. In artikel 1.2.1 Wmo 2015 is in algemene termen omschreven in welke gevallen iemand in aanmerking komt voor de verschillende maatwerkvoorzieningen (TK 2013/14, 33 841, nr. 3, p. 133, MvT artikelsgewijs).
Wat moet in ieder geval
Hoe?
De verordening moet inzicht geven in het proces dat de gemeente volgt voorafgaande aan de beslissing over de maatwerkvoorzienig. De Wmo 2015 bepaalt expliciet waaruit het onderzoek moet bestaan (art. 2.3.2 Wmo 2015).
Wat is maatwerk?
Aan de hand van geschikte en toepasbare criteria moet meer in detail en concreet nader worden afgebakend in welke gevallen iemand voor een maatwerkvoorziening in aanmerking komt. Het ligt in de rede ervan uit te gaan dat deze criteria zullen kunnen en moeten verschillen naar gelang van de verschillende denkbare maatwerkvoorzieningen, zoals:
- hulp bij het verrichten van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen;
- hulp bij het voeren van een gestructureerd huishouden;
- hulp bij het deelnemen aan het maatschappelijke verkeer; of
- het leveren van beschermd wonen of opvang (TK 2013/14, 33 841, nr. 3, p. 134, MvT artikelsgewijs).
Studiedag De Verordening geordend
Op 3 juli staat deze – goed gewaardeerde – Studiedag opnieuw gepland in Utrecht. De reader is doorontwikkeld mede op basis van suggesties van eerdere deelnemers. Ben je betrokken bij het opstellen van de verordening of zit je in een werkgroep, dan mag je deze bijeenkomst niet missen. Schrijf je in en discussieer met vakgenoten en ga met waardevolle tips naar huis. De concept modelverordening van de VNG komt zeker aan bod. Advies: neem je eigen concept-verordening mee en stel vooraf vragen. Die worden tijdens de Studiedag behandeld.